Xum Nasphaus & Rog Phws Biab

P60
Xum Nasphaus

Tus sau: Kawm Tsab 

Peb Hmoob ua neeg thojnam tuaj nyob Thaib teb ntau qhov chaw. Kuv tsis paub tias lwm qhov chaw ho zoo li cas, tiamsis lub xum Nasphaus mas peb muaj kev txomnyem ntau tsav, ntau yam.

Nasphaus xyoo 1995, Thaib tau ua phem rau peb cov Hmoob xws li, txwv tsis pub peb ua paj ntaub thiab tawm mus kav kiab kav khw. Yog leej twg tseem ua paj ntaub rau lawv pom, lawv yuav tsum muab tus ntawd ntes thiab blua nyiaj txog li ntawm 4-5 puas baj es thiaj yuav tsis mag kaw. Yog tus twg tsis muaj nyiaj, lawv yuav muab paj ntaub sau kom tag thiab coj mus kaw li ntawm 1-2 hlis. Yog leeg twg ho mus kav kiab kav khw rau Thaib pom,  lawv yuav muab tus ntawd ntaus thiab coj mus kaw. Thaum kuv tus tij laug mus kav kiab los txog pem kev, Thaib muab nws ntaus sab kawg. Tsis tag li, Thaib tseem coj nws mus kaw tau ib hlis.

Thaib tseem txwv kev xa ntawv thiab tawm xum. Yog peb yuav xa ib daim ntawv mus rau Mekas los Blog teb, peb yuav tsum ntiav nyiaj rau Thaib ua ntej. Yog peb tsis ntiav Thaib ces Thaib muab peb cov ntawv dua pov tseg. Hos yog leej twg tawm lub vaj loog xum ces tus ntawd mag blua nyiaj lossis mag kaw 1-2 hlis. Lub xum Nasphaus no Thaib yeej muab xov tag lawm.

Thaum peb nyob rau hauv xum Nasphaus mas peb txomnyem txog khoom noj, khoom hnav, thiab dej siv. UN yeej faib zaub mov rau peb ib hli ib zaug, tiamsis tej khoom noj ntawd yeej kav tsis txog lwm lub hlis. Hos tsoos tsho los yeej tsis muaj hnav li. Yog leej twg muaj nyiaj ces thiaj li yuav tau hnav xwb. Hos hais txog ntawm cov dej los kuj tsis qab li vim cov dej ntawd qab’ jev. Tsis li no,  dej los kuj tsis xaus peb da thiab whua khaub ncaws li. Thaib tsuas pub ib tug neeg, ib taub dej xwb. Yog koj tsev neeg muaj li kaum leej ces koj tsuas tau kaum taub dej xwb.

Lub xum Nasphaus yog ib lub xum uas Thaib ua phem thiab muaj kev tu ncua txhua yam. Yog li no, peb ib co Hmoob thiaj txiav txim siab rov mus rau Blog teb. Peb cov uas ua siab ntev tiv tej kev tsimtxom thiab kev txomnyem, peb kuj ho dim tuaj rau Mekas teb. Kuv jeeg tias txoj kev ua siab ntev kuj yog ib qhov zoo rau thaum kawg. Yog peb tsis muaj cov uas ua siab ntev ces peb txhua tus yeej rov mus txomnyem rau Blog teb. 

Nas Phaus

Tus sau: Yia Yang

I. Kev txomnyem ntau yam

  1. Dej tsis txaus siv
  2. Khoom tsis xaus noj
  3. Tsis muaj nyiaj
  4. Tsis muaj tsoom hnav

II. Thaib  ua phem ntau heev

  1. Ntaus
  2. Muab kaw
  3. Tsis pub muas khoo m
  4. Tsis pub ua pajntaub
  5. Khuj nyiaj
  6. Mag ntaus
  7. Ua haujlwm

Nej puas tau nyob Thaib teb? Nej puas jib kev txomnyem thiab raug kev tsimtxom? Kuv jib kev txomnyem thiab raug kev tsimtsom ntau heev.

Thaum kuv nyob hauv xum Nas Phaus, kuv muaj kev txomnyem ntau yam. Kuv tsis muaj dej txaus siv vim ib tug neeg tau 10 liv dej xwb. Yog li, kuv thiaj txuag dej zias cia ua noj thiab haus xwb. Thaum lub caij sov heev, kuv yeej tsis dadej li, kuv tuas muab mejis dej los ntub kuv kuv ib ce. Zaub mov noj los kuj tsis txaus kuv noj vim luag muab ib hlis 1 kislus jes, 2 kislus nqaij nyuj/bua, 2 kislus zaub, thiab 13 kislus txhuv. Vim khoom noj tsawg li hais no, kuv thiaj yuav tsum tau ua mewuam noj: txhob noj kom xaus siab hlo. Nyiaj siv mas hajyam tu ncua vim kuv tsis muaj kev khwv nyiaj. Thaum tsis muaj nyiaj lawm ces kuv yeej yuav tsis tau khaubncaws hnav thiab khau rau.

Hauv lub yeej tojnam no, Thaib ua phem heev. Thaib tsis pub Hmoob tawm lub yeej no. Yog leej twg tawm es Thaib pom ces tus ntawd mag ntaus thiab mag kaw. Yog li no mas kuv jhai heev; kuv thiaj tsis tawm lub yeej mus yuav khoom siv lossis khaubncaws. Kev pajntaub los raug txwv. Yog leeg twg ua pajntaub, Thaib muab tus ntawd kaw. Yog leej twg muaj nyiaj txhiv, Thaib kuj tso tus ntawd. Hos yog tus twg tsis muaj nyiaj txhiv ces Thaib muab tus ntawd kaw kom puv hli. Txawm peb twb raug txwv ntau yam los Thaib tseem khuj nyiaj thiab. Yog Thaib khuj tsis tau peb nyiaj ces Thaib tseem muab peb ntaus thiab muab peb kaw. Tsis tas li no, kuv tseem mag Thaib coj kuv mus ua haujlwm dawb: tsis them nyiaj.

Kev txomnyem hauv Nas Phaus yog kev tu ncua khoom siv, khoom noj, thiab nyiaj txiag. Dhau no kuj yog Thaib tej kev ua txwv, khuj, thiab yuam. Leej xav tau lub neej no? Peb yeej tsis muaj tus xav tau lub neej no, tiamsis peb tsis muaj lwm txoj hau kev lawm ces sawvdaws yuav tau tiv lub neej zoo li hais no.

P15
Rog Phws Npiab

Tus sau: Lia vang 

 

Txoj kev ua tsov ua rog tsis yog ib qhov zoo rau pej xeem sawvdaws vim kev ua rog ua rau sawvdaws raug kev txomnyem ntau yam. Kuv yuav piav txog peb kev khiav rog nyob rau Phws Npiab xyoo1975.

Xyoo1975, peb nyob pem hav zoov. Lub caij sawv wov, thawm kuv thiab kuv tus tij lawg wb tab tom ua mov, phom loj txawm nrov pig! poog! ntawm qaum tsev. Cov mos txwv tawg raug cov hav xyoob thiab hav ntoo dam zom zaws. Tamsim ntawd, peb cov neeg nruab zog sib tw khiav rau tim qhov tsua. Thaum phom jiag tag, kuv tus tij laug mam rov los nqa mov rau peb noj.

Tsaus ntuj zus, peb pw tsis tsaug zog li vim rau qhov phom loj thiab phom me pheej nroov! tim Tiaj Hawv Ww tuaj. Thaum ib tag hmo, peb hnov ib lub suab nrov nram kwj ha tuaj. Lub sij hawm ntawd, peb thiaj sib tw khiav mus gaum. Thaum lub suab jiag lawm, cov ua tij thiaj rov mus saib qhov chaw uas nrov ntawd. Thaum kawg, lawv pom tau tias nws yog ib lub pob zeb loj ntog xwb. Cov tij laug thiaj hu kom sawvdaws rov qab los tsev vim tias tsis yog Nyab-laj.

Txoj kev ua tsov ua rog tsis yog ib yam yoojyim rau tsoom neeg sawvdaws vim nws ua rau sawvdaws zej zog puas tsuaj thiab tej pej xeem jib kev txomnyem. Kuv xav kom lub ntiajteb muaj kev thaj yeeb es sawvdaws thiaj yuav dim txoj kev txomnyem thiab txoj kev  jhai.

© HmongLiteracy | All rights reserved.