Ab Yang, Edison High School
Outline
I. Tsho
A. Lub Cev/caj baj
B. Tus ntiag tsho
C. Lub dab tshos
II. Lub ris/daim tiab
A. Ris dub
B. Tiab dawb
C. Tiab nraj (xiav doog)
III. Khoom phim
A. Sev
B. Siv
C. Nrhoob
Hmoob dawb thiab Hmoob lees sib txawv thiab sib xws li cas? Vim li cas Hmoob lees ho raug hu ua Hmoob Juab (blue Hmoob)? Kuv jeeg tias kuv zajlus no yuav teb tau ob lolus nug no. Kuv yuav coj peb mus xyuas pojniam Hmoob dawb thiab pojniam lees cov tsoos tsho: lub tsho, lub ris/daim tiab, txoj siv, daim sev, thiab gawm nrhoob.
Hmoob dawb thiab Hmoob lees lub tsho muaj qhov ib xws thiab sib txawv li nram no. Qhov sib xws ces yog lub cev tsho nrog ob txhais cajbab yog ntaub dub. Lub ntiag tsho thiab lub tes tsho yog ntaub xiav. Lub dab tshos pluav leej yog paj ntaub tib si, tiamsis qhov txawv mas Hmoob dawb tig lub dab tshos rau sab nraud ho Hmoob lees tig lub dab tsho rau sab hauv: koj tsis pom daim paj ntaub.
Hmoob dawb hnav ris ntau, tiamsis tej thaum lawv kuj hnav daim tiab. Lawv daim tiab yog ntaub dawb. Feem ntau Hmoob less nyiam hnav daim tiab thiab lawv daim tiab raug nraj thiab raug raus gaj. Lawv daim tiab no txaij dawb muag thiab xiav. Hmoob dawb tau lawv lub be los ntawm lawv daim tiab dawb thiab Hmoob lees tau lawv lub be Hmoob juab los ntawm lawv daim tiab xiav doog no. (Tiag mas yog Hmoob xiav, tiamsis Hmoob muab xiav ua juab; ib yam li lub ntuj xiav, tiamsis Hmoob hu nws ua ntuj juab). Hmoob lees cov tiab tiam tshiab nimno kuj yog paj ntaub lawm, tiamsis cov tseem raug nraj los muaj.
Cov khoom phim rau Hmoob cov tsoos tsho yog sev, siv, thiab nrhoob. Hmoob dawb thiab Hmoob lees daim sev zoo ib yam. Daim sev yog ntaub dub, tiamsis lub plawv sev yog ntaub xiav. Daim sev no muaj ob txoj hlab uas siv coj los khi rau lub duav. Tomqab muab ob txoj hlab se khi rau lub duav, Hmoob muab ib los ob txoj siv los sia tshooj ob txoj hlab se. Txoj siv yuav tsum yog ntaub buag liab lossis ntaub buag juab. Thaum Hmoob tshooj txoj siv tau zoo lawm, Hmoob cia tus tw-siv dauv rau ntawm xub ntiag nrog daim sev. Yog leej twg ho hnav ris ces tus ntawd yuav tau sia ob daim sev: ib daim ntawm xub ntiag thiab ib daim nraum pobtw. Dhau no ces Hmoob mam muab nrhoob los pav ob lub plabhlaub. Cov nrhoob no yog ntaub dub, ntaub nraj, lossis paj ntaub.
Pojniam Hmoob lub tsho, daim tiab, thiab cov khoom phim muaj ntau yam sib txuam li hais los no. Lawv cov tsoos no zoo sib xws ntau dua li zoo sib txawv. Txawm li ntawd los cov tsoos no tseem muab peb sib cais ua Hmoob dawb thiab Hmoob juab. Yog thaum peb totaub tias peb hu neeg raws lawv cov tsoos xwb ces peb yeej tseem yog ib tug Hmoob xwb.

